Docinki, izolacja, rozsiewanie plotek – to wszystko objawy mobbingu, który może przybierać różne formy, ale zawsze prowadzi do jednego, cierpienia ofiary. Mimo że zjawisko to jest coraz powszechniejszym problemem, który dotyka ludzi na całym świecie, nadal dużo osób boi się mówić o nim głośno i się przed nim bronić. Jak go rozpoznać i co zrobić, by mu przeciwdziałać? 

Co to jest mobbing? 

Mobbing to według Kodeksu pracy (art. 943 § 2):

…działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.

Działania te mogą przyjmować różne formy – jawną lub ukrytą – a także zachodzić na różnych poziomach: 

• Mobbing poziomy – zachodzi pomiędzy pracownikami na tych samych stanowiskach lub o podobnym poziomie odpowiedzialności. 
• Mobbing pionowy – zachodzi na linii pracownik-przełożony i może obejmować zarówno sytuację, w której to szef stosuje mobbing na pracowniku, jak i na odwrót. 
• Mobbing ukośny – najrzadziej występujący rodzaj mobbingu, zachodzi on między pracownikami z różnych działów. 

Przykłady mobbingu w miejscu pracy

Wśród zachowań mobbingowych wyróżnia się: 

• wyśmiewanie i szykanowanie, 
• obmawianie, rozsiewanie plotek, 
• poniżanie, 
• wydawanie absurdalnych poleceń lub przydzielanie zadań wykraczających poza kompetencje i obowiązki pracownika, 
• nieuzasadnioną krytykę, 
• utrudnianie wykonywania obowiązków, 
• uniemożliwianie skorzystania z przerwy, 
• bezpodstawne grożenie utratą pracy lub stanowiska, 
• wygłaszanie negatywnych komentarzy na temat życia osobistego pracownika, 
• nękanie za pomocą różnych środków komunikacji po godzinach pracy, 
• zatajanie ważnych informacji, które są potrzebne do prawidłowego wykonywania obowiązków zawodowych, 
• izolowanie pracownika od reszty zespołu,
• aluzje o charakterze seksualnym, 
• wszelkie przejawy przemocy fizycznej, psychicznej, seksualnej. 

Skutki mobbingu w pracy 

Mobbing ma poważne konsekwencje, zarówno dla zdrowia fizycznego, jak i psychicznego ofiary. W zależności od tego, ile trwał i z jaką intensywnością był stosowany, jego skutki mogą się różnić – do najczęstszych zalicza się jednak: 

• obniżenie samooceny,
• zwiększone napięcie i rozdrażnienie, 
• spadek motywacji i produktywności, 
• zaburzenia nastroju (depresja, stany lękowe), 
• problemy z koncentracją i wydajnością, 
• nadmierny stres, 
• większa podatność na choroby,
• chroniczne zmęczenie, 
• zaburzenia odżywiania,
• problemy na tle hormonalnym. 

Jak walczyć z mobbingiem? 

Choć walka z mobbingiem może być trudna i wymagać wiele wysiłku od jego ofiary, to jest potrzebna, by chronić swoje zdrowie psychiczne i fizyczne. Oto kilka kluczowych kroków, które warto podjąć na tej drodze: 

Zbierz dowody 

Zapisuj daty, godziny, treści rozmów czy też konkretne działania osoby mobbingującej. Przechowuj maile, wiadomości tekstowe, notatki. Jeśli to możliwe, staraj się też poszukać świadków tych zachowań. Pomoże Ci to w późniejszym udokumentowaniu mobbingu, gdy zdecydujesz się zgłosić sprawę do przełożonych lub odpowiednich instytucji.

Postaw granice 

Porozmawiaj z osobą, która stosuje wobec Ciebie mobbing i zakomunikuj, że jeśli nie przestanie tego robić, zgłosisz to do przełożonego lub – w przypadku, gdy jest to osoba na wyższym stanowisku – właściwych organów. Czasami bezpośrednia konfrontacja może spowodować, że sprawca się wycofa. Jeśli nie masz jednak takiej możliwości, omów tę sytuację z pracownikiem HR lub pokieruj sprawę dalej. 

Zgłoś mobbing 

Jeśli działania mobbingujące nie ustąpią, zgłoś je do swojego przełożonego, działu HR lub też bezpośrednio do Państwowej Inspekcji Pracy. Przedstaw dowody, które zebrałeś wcześniej. Pamiętaj przy tym, żeby nie dać się zastraszyć – pracodawca ma obowiązek zapewnić Ci bezpieczne środowisko pracy. 

Znajdź wsparcie

Specjaliści Pleso zaznaczają, że w takiej sytuacji niezwykle pomocne jest również odpowiednie wsparcie, które pomoże Ci nie stracić motywacji i woli do walki. W tym celu porozmawiaj z innymi współpracownikami o tym, co Cię spotyka – być może także doświadczają mobbingu, tylko boją się o tym powiedzieć. Szukaj wsparcia u bliskich, przyjaciół i rodziny, a gdy czujesz, że to za mało, skorzystaj z profesjonalnej pomocy psychologa lub psychiatry. 

Artykuł Mobbing – jak radzić sobie z przemocą w miejscu pracy? pochodzi z serwisu Prasówka na WOS.

Artykuł pochodzi z tej strony.